Τρίτη 5 Απριλίου 2011

«Γνώθι σ'αυτόν»

Αυτό που με προβληματίζει σήμερα περιστρέφεται γύρω από την αυτοκριτική και την αυτογνωσία. Προκείμενου να κατανοήσετε εις βάθος τον προβληματισμό μου, σας παραθέτω τους ορισμούς των παραπάνω εννοιών...

Με τον όρο αυτοκριτική εννοούμε τη - γνήσια ενδοσκόπηση και την άσκηση γόνιμου
αυτοελέγχου, ώστε να αξιολογήσουμε τις πράξεις μας, επισημαίνοντας τα προτερήματα και τις αδυναμίες μας. Με την αυτοκριτική στοχεύουμε στην αξιοποίηση των πρώτων και στην
καταπολέμηση των δεύτερων και έχουμε ως απώτερο σκοπό την προσωπική μας βελτίωση και
την επίδειξη της καλύτερης δυνατής κοινωνικής στάσης.

Η αυτοκριτική οδηγεί στην αυτογνωσία δηλαδή στη γνώση του εαυτού μας, στη
συνειδητοποίηση των αρετών ή των αδυναμιών μας, των προτερημάτων ή ελαττωμάτων μας.

Νιώθω έντονα πως πολλοί άνθρωποι γύρω μου δε συνδέονται με τους παραπάνω ορισμούς. Πραγματικά αισθάνομαι πως έχω συναναστραφεί με ανθρώπους που δε μπαίνουν στη διαδικασία να κάτσουν και να σκεφτούν κάποια πράγματα για τον εαυτό τους και τους γύρω τους. Πιστεύω πως υπάρχουν άνθρωποι που δεν ξέρουν ποιοι είναι! Δεν ξέρουν ποιες είναι οι αξίες τους και τα όρια της προσωπικότητας τους. Αρκετοί δε σκέφτονται και δε μαθαίνουν μέσα από τη συναναστροφή τους με άλλα άτομα. Δε σκέφτονται πριν πράξουν με γνώμονα το τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν οι πιθανές πράξεις τους. Ακόμα χειρότερα, δεν τους βλέπω να σκέφτονται αφού πράξουν και να μπαίνουν στη διαδικασία του να αξιολογήσουν τη συμπεριφορά τους και να γίνουν καλύτεροι.

Αυτό όμως που ταλανίζει το μυαλό μου είναι το εξής: "Πόσοι λειτουργούν κατ'αυτόν τον τρόπο επειδή αδιαφορούν και πόσοι επειδή δεν έχουν λάβει τα κατάλληλα ερεθίσματα;".

Πιστεύοντας πάντα πώς όλοι οι άνθρωποι στην ουσία μας έχουμε κάτι καλό, θέλω να πιστέψω το δεύτερο. Θέλω να σκέφτομαι πως σε αυτά τα άτομα μπορεί να μη δόθηκε ποτέ εποικοδομητική τροφή για σκέψη. Θεωρώ πως ίσως δεν τους έχει μεταδοθεί η σχετική νοοτροπία από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Πιστεύω πως ενδεχομένως συμπεριφέρονται έτσι λόγω της έλλειψης έντονων εμπειριών ή και φίλων που να είναι ειλικρινείς μαζί τους και που τους ασκούν την απαραίτητη κριτική.

Σίγουρα υπάρχουν και εκείνοι που απλώς δεν ενδιαφέρονται να κάνουν κάτι, αν και ξέρουν τι πρέπει να κάνουν. Όμως και οι συγκεκριμένοι κατά τη γνώμη μου αργά ή γρήγορα θα μπουν στη διαδικασία να αλλάξουν συμπεριφορά λόγω των εμπειριών που θα ζήσουν. Ίσως επειδή θα προδοθούν και θα πληγωθούν από ανάλογους απρονόητους ανθρώπους.

Εντέλει, για άλλη μια φορά καταλήγω στο συμπέρασμα πώς οι εμπειρίες μας συνιστούν αυτό που είμαστε. Οι εμπειρίες μας (τα ερεθίσματα) σε συνδυασμό με την υψηλή ή χαμηλή μας διανοητική ικανότητα κριτικής σκέψης.

Όπως και να έχει, γράφω τόση ώρα για να καταλήξω στην πρόταση πως η αυτοκριτική και η αυτογνωσία είναι αναγκαία συστατικά ενός συνειδητοποιημένου κοινωνικού όντος. Σύμφωνα με όλες τις θρησκείες και όλες τις φιλοσοφίες, ο προορισμός, ο σκοπός και ο στόχος της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στη γη, είναι η Αυτογνωσία. Νομίζω πως δεν έχουν τυχαία καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα τόσοι πολλοί άνθρωποι ανά τους αιώνες... Εσύ τι λες;